BİLİŞSEL GELİŞİMİ DESTEKLEYEN OYUNLAR NELERDİR?

BİLİŞSEL GELİŞİMİ DESTEKLEYEN OYUNLAR NELERDİR?

Çocuklukta oynadığımız oyunların yalnızca hoşça vakit geçirmemize yaramadığını; bilinçaltımızda büyük ölçüde yer ettiğini ve aynı zamanda bilişsel yeteneklerimizi geliştirmemize yardımcı olduğunu biliyor muydunuz? 

Peki bilişsel beceriler nelerdir? Hazırsanız bu oyunlardan bahsetmeden önce biraz bilişsel beceriler üzerine konuşalım.

BİLİŞSEL BECERİ NEDİR?

Bilişsel beceri, bilgiyi işleme, anlama, hatırlama, problem çözme ve karar verme gibi zihinsel faaliyetleri kapsayan zihinsel yeteneklerin genel bir tanımıdır. 

Bilişsel beceri kelimenin tam anlamıyla hayatın her alanında önemli bir rol oynar desek yanlış söylüyor olmayız, çünkü bireyde bu becerilerden herhangi biri zayıf olduğunda o birey bilgiyi muhafaza etme, kavrama veya uygulamaya geçirme konularında olumsuz etkilenir. 

Bu yönden; bilişsel becerilerinizi güçlendirmek, akıl yürütme ve mantık becerilerinizi geliştirme konularında yardımcı olurken aynı zamanda zorluklara yaratıcı ve pratik çözümler bulmanızı sağlar. Fiziksel, zihinsel, sosyal-duygusal, dil ve motor becerileri destekleyen oyunlar, yaşam boyu çocuklar için etkili öğrenme ortamları oluşturabilir.

BİLİŞSEL BECERİLER NELERİ KAPSAR?

Bilişsel beceriler; dikkat, hafıza, problem çözme, mantık yürütme, dil geliştirme ve karar verme gibi zihinsel faaliyetleri içerir ve bu zihinsel faaliyetler sayesinde bireyin bilgiyi işleme, anlama ve kullanma yeteneğinin gelişmesini sağlar.  

Bilişsel beceriler temelde dikkat, konsantrasyon, depolama, ayrıştırma ve entegrasyon gibi temel alanlara ayrılır. Bu beceriler şekilleri tanımaya, sorunları analiz etmeye, bilgiyi anlayıp hatırlamaya, etkili düşünmeye, odaklanmış dikkati sürdürmeye, pratik düşünmeye ve yaratıcı çözümler üretmeye yardımcı olur. 

Peki çocuğunuzun bilişsel becerilerini geliştirmek için ne tür oyunlar oynamalısınız? Hazırsanız aşağıda her ailenin ücretsiz uygulayabileceği çocuklar için önerilen bazı bilişsel becerilerini geliştirici oyunlar yer almaktadır.

BİLİŞSEL BECERİLERİ GELİŞTİREN ÇOCUK OYUNLARI NELERDİR?

1. Sıcak Soğuk Oyunu:

• Belirli bir alan içine bir nesne saklanır.
• Burada saklanan nesneyi bulma amacıyla seçilen oyuncunun diğer oyunculara sıcak veya soğuk diye ipuçları vermesi beklenir.
• Bu oyun mesafe algısı, dikkat ve yönergeleri değerlendirme becerilerini geliştirebilir. 
• 2 kişi ve üzeri ile oynanır. 
• Materyal olarak saklanabilecek ölçüde nesneler gerekmektedir.

(KUTUCUK İÇİNDE VERELİM BU KISMI HEP) Geliştirilen Bilişsel Beceri: Mesafe algısı, dikkat ve yönergeleri değerlendirme yeteneklerini geliştirir ve mantık yürütme yeteneğini artırır.

1. Kim Kiminle Oyunu: 

• Oyuna katılan herkes elindeki kağıdı matris olarak böler. 
• Her sütun başına sırasıyla; “Kim”, “Kiminle”, “Nerede” ve “Ne Yapıyor” başlıkları atılır.
• Oyun başladığında her sütun altına tüm oyuncular ellerindeki kağıda başlıklara uygun karşılıkları yazar. Daha sonra oyuncu kağıdı bir yanındaki oyuncuya verir ve öbür yanındaki oyuncunun kağıdını alır. 
• Dilerseniz sütunlara daha fazla başlık da ekleyebilirsiniz. Döngü sona gelene kadar kağıtlar al/ver yapılarak oyun devam eder.
• Başlıklar dolduruktan sonra oyun biter ve her başlık altındaki sözcük baştan sona sırayla cümle formunda yüksek sesle okunur.
• Kim Kiminle oyunu ile iletişim becerileri ve rol keşfi desteklenir. 
• Her oyuncu yaratıcı ve eğlenceli senaryolar oluşturarak iletişim becerilerini geliştirir. 
• En az 2 kişi ile oynanır. 
• Materyal olarak tek ihtiyaç kalem ve kağıttır. 

Geliştirilen Bilişsel Beceri: İletişim becerilerini geliştirirken aynı zamanda rol keşfi yapma imkanı sunar.

1. Kelime Bulmaca Oyunu: 

• Kelime türetme oyununu başlatmak için önce ön koşullar belirlenmelidir (harf, konu, nesne vb.)
• Oyuncular sırayla belirlenen koşullar ve kısıtlamalar içinde kelime türetir. Yeni kelime bulamayan oyuncu ise oyundan çıkar. 
• 2 kişi ve üzeriyle oynanır. 
• Materyal gerekmez.

Geliştirilen Bilişsel Beceri: Dikkat ve muhakeme yeteneklerini geliştirir, hızlı düşünmeyi sağlar, kelime bilgisini artırır.

1. İsim Şehir Oyunu: 

• Önce bir harf belirlenir. Harf belirleme işi şans faktörü kullanılarak yapılabilir ya da ortak karar olabilir. Örnek olarak; çocuktan alfabeyi sayması talep edilir, ebeveynin “Dur” dediği harf kullanılabilir.
• Belirlenen harf ile başlayan isim, şehir, eşya ve hayvan isimleri söylenir ya da bir kağıda matris şeklinde yazılır.
• Çoğu insanın bildiği üzere İsim Şehir oyunu hem eğlendirir, hem de bilgi ve stratejiyi birleştirerek harf seçimi ile kelime oluşturma becerilerini geliştirir. 
• En az 2 kişiyle oynanır. 
• Genelde kağıt ve kalem dışında materyal gerekmez; yine de kağıt ve kalemsiz de oynanabilir.

Geliştirilen Bilişsel Beceri: Çocuklara farklı kategorilerde soruları cevaplama yeteneği kazandırır, bilgi birikimini artırır ve stratejik düşünme becerilerini güçlendirir.

1. Benim Gibi Yürü Oyunu: 

• Önce bir oyuncu yürüyüş yapar, sonrasında diğer oyuncu bu yürüyüşü taklit eder. 
• İlk oyuncu yürüyüşünü özgünleştirmek için farklı ritimler ya da hareketler yapabilir.
• Bu oyunda çocuklar farklı yürüyüşleri taklit ederler; bu da onların gözlem yeteneklerini ve beden koordinasyonlarını geliştirir. 
• İhtiyar adam yürüyüşü, robot yürüyüşü, ördek yürüyüşü gibi çeşitli taklitler ekleyerek oyunu dilediğiniz ölçüde zenginleştirebilirsiniz. 
• 2 kişi ve üzeriyle oynanır. 
• Materyal gerekmez.

Geliştirilen Bilişsel Beceri: Gözlem yeteneklerini ve bedeni kullanma becerilerini artırır, rol keşfi sağlar ve eğlenceli bir fiziksel aktivite sunar.

1. Dikkat Dikkat Oyunu: 

• Çocuğunuzla birlikte hikaye kurgulama amacıyla kullanılır. 
• Oyuna başlamak için çocuğunuzun önce bir yer, zaman ve kahraman belirlemesi gerekir.
• Örneğin; çocuğunuz “okulda olsun”, “akşam olsun” veya “kahraman bir aslan olsun” diyebilir.
• Bunun üzerine ebeveyn, bu üçünün içinde yer aldığı bir hikaye kurgulamaya başlar ve hikaye anlatılırken çocuktan hikayeyi dikkatlice takip etmesi istenir.
• Hikaye bittikten sonra ebeveyn, hikayeden bazı sorular sorucağını ve bunların doğru cevaplanması gerektiğini söyler.
• Ardından taraflar değişir; bu sefer de ebeveyn yer, zaman ve bir kahraman seçer ve hikayeyi çocuk kurgular.
• Hikaye bittikten sonra iki taraf da birbirine hikaye ile ilgili ayrıntıları sorar.
• Bu oyun hayal gücünü ve soyut düşünme becerisini geliştirir ve çocuğun odaklanma kabiliyetini artırır. 
• Materyal gerekmez. 
• Yalnızca 2 kişi ile oynanabilir. 

Geliştirilen Bilişsel Beceri: Hayal gücünü, soyut düşünme becerisini ve dikkati geliştirirken aynı zamanda yaratıcılığı arttırır ve çocuğu kurgu üretmeye teşvik eder.

1. Evet-Hayır Oyunu: 

• Bu oyunun temel hedefi çocuklara sorulan çeşitli sorular karşılığında "Evet" ve "Hayır" haricinde cevaplar almayı sağlamaktır. 
• Çocuğa soru sorulur ve ondan hızlıca “Evet” veya “Hayır” haricinde yanıt vermesi istenir. 
• Bu oyunda çocuğu şaşırtmak için çocuğa özellikle “Evet” veya “Hayır” diye yanıtlayabileceği sorular sorulmalıdır; böylelikle çocuktan içinde “Evet” veya “Hayır” barındırmayan hızlı bir cevap vermesi beklenir.
• 2 kişi ile oynanabilir. 
• Materyal gerekmez. 

Geliştirilen Bilişsel Beceri: Zihinsel aktivite ve hızlı düşünme becerilerini artırırken aile arasında keyifli vakit geçirme imkanı sunar.

1. BOM Oyunu: 

• Kelime eşleştirme ve stratejik düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik bir oyundur. 
• BOM oyununa başlamak için küçük kağıtlara dört farklı kelime yazılır. Bu aşamada genelde seçilen meyve kelimeleri olur. Örneğin; vişne, karpuz, mandalina ve armut kağıtlara yazılabilir.
• Her meyve 4 farklı kağıda yazılmalıdır, yani toplamda 16 tane kağıt parçası olmalıdır.
• Ardından kağıtlar buruşturulmalı veya okunmayacak bir biçimde katlanmalıdır. 
• Kağıtlar birbirine karıştırılır ve herkes kendine 4 adet kağıt seçer.
• Seçilen kağıtlar sırasıyla açıldıktan sonra herkes eldeki kağıtlarından bütününü aynı kelime yapamayacağı kağıtları yanındakine verir. Örneğin; kişide 2 adet karpuz, 1 adet vişne ve 1 adet armut varsa bu kişinin karpuz yazılı kağıtlarını biriktirmesi ve tüm kağıtlarını karpuz yapana kadar diğer kağıtları elden çıkarması gerekir.
• 4’te 4 yapan; yani 4 adet aynı meyve kağıdına sahip kişi elini masaya vurarak “BOM!” diye bağırır. Bu esnada diğer kişiler aralarında çok hızlı olmalıdır, çünkü elini en hızlı BOM yapan kişinin elinin üstüne koyan daha yüksek puan alacaktır. Eli en altta kalan ise en düşük puanı alır.
• Oyun sırasında oyuncular stratejik hamleler yaparak puan kazanmaya çalışır.
• 4 kişi ile oynanır. 
• Materyal olarak sadece kağıt, kalem ve makas gereklidir.

Geliştirilen Bilişsel Beceri: Eğlenceli bir ortamda stratejik düşünme ve planlama becerilerini geliştirir, kelime dağarcığını zenginleştirir, analitik düşünmeye katkı sağlar.

1. Heykeltıraş Oyunu: 

• Oyunun temelinde bir oyuncunun heykeltıraş olarak seçilmesi ve diğerlerine o an heykel yapmak istediğinde neye benzemesini istediğini söylemesi ve diğerlerinin bir heykel taklidini bu direktiflere göre yapması vardır. 
• Örneğin; heykeltıraş diğerlerine “Güzel olun” veya “Çirkin olun” diyebilir. Bunun karşılığında diğer oyunculardan heykeltıraşın talep ettiği yönde heykel gibi durması beklenir.
• En az 4 kişi ile oynanabilir. 
• Bu oyunda oyuncular, heykeltıraşın isteğine uygun ifadeler oluşturduktan sonra beğenilmeleri karşılığında yeni heykeltıraş olma hakkı kazanırlar. 
• Heykeltıraş yalnızca bir kişiyi beğenebilir.
• Bu oyunda herhangi bir materyal gerekmez.

Geliştirilen Bilişsel Beceri: Konsantre olma, yönergeleri takip edebilme, psikomotor gelişim hızı, kaba motor becerileri, rol keşfi ve duyguları ifade edebilme becerilerini geliştirir.

1. Bom-Fiz Oyunu: 

• Bom-Fiz, dikkat ve işlem yeteneklerini güçlendirmeye yönelik bir oyundur.
• Bu oyunda herkes halka şeklinde dizilmelidir. İçlerinden biri “1” diye saymaya başlar ve ardından diğer oyuncular birer birer kaldığı yerden saymaya devam eder. “3”, “4” diye gelinen sıranın sonunda 5’e denk gelen oyuncu “BOM!” diye bağırır. Bu oyunda BOM, 5 ve 10’un katları için kullanılır. 7 ve katlarına ise FİZ denir ve 7 ve katlarına denk gelen kişiler de “FİZ!” diye bağırır.
• Herkes saymayı bitirdiğinde sayım en son nerede kaldıysa sıranın başından tekrardan devam eder. Dilerseniz sayımda çok üst sayılara çıkabilirsiniz; tamamen size kalmış. 
• Oyundaki en büyük kural; 5 ve 7’nin ortak katları olan sayılarda (35, 70, 105 gibi) “BOM-FİZ” diye bağırılmasıdır. BOM-FİZ yapan oyuncu ile oyun biter ve herkesten sayısını söylemesi beklenir; sonucunda BOM veya FİZ veya BOM-FİZ yapanlar dışında herkes yanar ve oyundan çıkar. Kalanlar kendi aralarında oyuna kaldığı yerden devam eder.
• Sayma kurallarına dikkat ederek oyun sırasında odaklanma ve hızlı düşünme becerileri geliştirilir. Sayısal hafızanın gelişimini pekiştirir.
• 2 kişi ve üzeriyle oynanır. 
• Materyal gerekmez.

Geliştirilen Bilişsel Beceri: Dikkat ve işlem yapabilme becerilerini güçlendirir, hızlı düşünme yeteneğini artırır.

1. Sessiz Sinema Oyunu: 

• Sessiz Sinema topluluk arası iletişim ve yaratıcılığı teşvik eden bir oyundur.
• Oyunculardan bir filmi veya diziyi konuşmadan, yalnızca taklit yaparak anlatması beklenir.
• Oyuna başlamadan önce oyuncunun bu dizinin veya filmin kaç sözcük olduğunu parmaklarıyla işaret etmesi gerekir. Ardından dizinin/filmin yerli mi yoksa yabancı mı olduğunu parmağını aşağıya veya yukarıya kaldırarak belirtmesi beklenir.
• Filmleri veya dizileri işaretlerle anlatma becerilerini geliştirir. 
• 2 kişi ve üzeriyle oynanır.
• Materyal gerekmez.

Geliştirilen Bilişsel Beceri: İletişim becerilerini güçlendirirken aynı zamanda çocuklardaki yaratıcılığı teşvik eder. Çocuklara ufak yaştan genel kültür empoze eder ve eğer var ise oyunculuk, taklit veya stand-up gibi yeteneklerini görünür yapar.

1. Tren Oyunu: 

• Bu oyun ise düşünme ve hızlı karar verme becerilerini geliştirmeye yönelik bir oyundur. 
• Oyuna kalem ve kağıt alınarak başlanır. Kağıt yatay olarak ortadan ikiye çizilir ve kağıdın üst kısmına 1’den 9’a kadar rakamlar yazılır.
• Oyunu başlatan oyuncu bu 1’den 9’a kadar olan rakamlardan bir tanesini aklında tutmalıdır ve bunu kağıdın alt kısmındaki boşluğa yazmalıdır. 
• Bu oyunda diğer kişilerin oyuncunun yazdığı rakamı tahmin etmesi beklenir. Oyuncunun kalemi nasıl tuttuğundan veya kalem hareketlerinden seçtiği rakamın öngörülmesi beklenir.
• Oyuncunun seçtiği rakamı bilen kişi de aynı şekilde bir rakam seçer ve kağıdın alt kısmına yazar. Oyunun bu şekilde devam etmesi beklenir.
• Sayısal hafızayı geliştirirken aynı zamanda çocukların rakamları tahmin etme ve stratejik düşünme yeteneklerini artırır. Aynı zamanda çocukların odaklanma, analiz etme ve gözlemleme becerisini geliştirmeye oldukça fayda sağlar.
• 2 kişi veya üzeri oynanabilir.
• Materyal gerekmez.

Geliştirilen Bilişsel Beceri: Düşünme, hızlı karar verme, dikkat ve algılama becerilerini güçlendirir.

Bu oyunlar çocukların bilişsel, duyusal ve psikomotor becerilerini geliştirmelerine önemli katkılarda bulunur. Bilsem Online ailesi olarak yalnızca bu gelişim sürecine dijital olarak interaktif ve eğlenceli bir katkı sağlamıyoruz; aynı zamanda çocukların bilişsel becerilerinin gelişimini oldukça önemsiyoruz ve kullanıcıların uygulamamızda geliştirmeye teşvik edildiği bilişsel becerileri gerçek hayatta da geliştirebilsin istiyoruz. Bilsem Online’a hemen kaydolarak çocuklarınızın eğitici oyunlarla dolu bu öğrenme serüvenine katılmasını sağlayabilirsiniz.

Bilsem Online: Çocukların Zeka Gelişimine Destek Verirken Aynı Zamanda Bilsem Sınavına Hazırlayan Eğlenceli Bir Platform!

Bilsem Online, çocukların zeka gelişimini desteklemek amacıyla tasarlanmış eğlenceli ve öğretici oyunlar sunan bir platformdur. Çeşitli yaş gruplarına uygun olarak düzenlenmiş oyunlar, bilişsel becerilerin gelişimine katkıda bulunurken aynı zamanda eğlenceli bir öğrenme deneyimi sunar. Bilsem Online ile çocuklar, oyunlar aracılığıyla problem çözme, dikkat, hafıza ve stratejik düşünme gibi becerilerini güçlendirirken keyifli bir öğrenme süreci yaşarlar. Platform, çocukların yaşlarına uygun olarak düzenlenmiş geniş bir oyun yelpazesi sunarak onların her alandaki gelişimine destek olmayı hedefler. Bilsem Online, eğitici ve eğlenceli içerikleriyle çocukların öğrenmeye olan ilgisini artırırken aynı zamanda ailelerin de çocuklarının gelişimini takip etmelerine olanak tanır.