Üstün zekalı çocuğum neden duygusal olarak zorlanıyor?

Çocuğunuz bir yandan uzay ve felsefe gibi konularda yaşından beklenmeyecek derinlikte sohbetler ederken, diğer yandan en basit bir hayal kırıklığı karşısında kendini yerden yere mi atıyor? Bir yetişkin gibi mantık yürütürken, duygusal tepkileri bir anda çok daha küçük bir çocuğunkine mi benziyor? Eğer bu durum size tanıdık geliyorsa, yalnız değilsiniz ve çocuğunuzda "bir tuhaflık" yok. Büyük ihtimalle, üstün potansiyelli çocukların en temel özelliklerinden birini deneyimliyorsunuz: Asenkron Gelişim.
Üstün potansiyelli çocukların eğitimi konusunda dünyanın önde gelen psikologlarından Dr. Linda Silverman, bu durumu açıklamak için "asenkron gelişim" kavramını ortaya atmıştır. Bu teori, üstün potansiyelli çocukların bilişsel, duygusal ve fiziksel gelişimlerinin birbiriyle aynı hızda (senkronize) ilerlemediğini belirtir.
Asenkron Gelişim Ne Anlama Gelir?
Dr. Silverman'a göre, üstün potansiyelli bir çocuk, aslında aynı anda birkaç farklı yaşın özelliklerini taşıyan bir bireydir.
Bilişsel Yaşı: Zihinsel yetenekleri ve anlama kapasitesi, kronolojik yaşının çok ilerisinde olabilir. (Örn: 7 yaşında, 11 yaşındaki gibi düşünebilir).
Kronolojik Yaşı: Takvimdeki yaşıdır. (Örn: 7 yaşında).
Duygusal ve Sosyal Yaşı: Duygularını düzenleme ve sosyal ilişkilerini yönetme becerisi, bazen kronolojik yaşının bile gerisinde olabilir. (Örn: 7 yaşında, 5 yaşındaki gibi duygusal tepkiler verebilir).
Bu "senkron kayması", ebeveynler ve öğretmenler için kafa karıştırıcı olabilir. Çocuktan, ileri düzeydeki zihinsel yeteneğine paralel bir olgunluk beklenir. Ancak bu beklenti, çocuğun gerçek duygusal ihtiyaçlarını gözden kaçırmamıza neden olabilir. Onlar, karmaşık problemleri çözebilen ama aynı zamanda karanlıktan korkan veya oyuncağı kırıldığında teselli edilemeyen küçük çocuklardır.
Ebeveyn Olarak Yaklaşımınız Nasıl Olmalı?
Çocuğun Bütününü Görün: Çocuğunuzu sadece zeki bir beyin olarak değil, karmaşık duygusal ihtiyaçları olan bir birey olarak kabul edin. Onunla konuşurken hitap ettiğiniz "bilişsel yaş" ile, ona sarılırken veya teselli ederken hitap ettiğiniz "duygusal yaşın" farklı olabileceğini unutmayın.
Duygularını Onaylayın: "Bu kadar akıllı bir çocuk bunun için ağlar mı?" gibi cümlelerden kaçının. Bunun yerine, "Bunun seni çok üzdüğünü anlıyorum," diyerek duygularını geçerli kılın.
Zihinsel Uyarım Sağlayın: Çocuğunuzun ileri düzeydeki zihinsel merakını beslemek, onun mutlu ve dengeli olması için kritiktir. Onun ilgi alanlarına yönelik kitaplar, belgeseller ve aktiviteler sunun.
Bilsemonline Gibi Platformların Rolü Asenkron gelişim gösteren bir çocuğun en büyük ihtiyaçlarından biri, kendi zihinsel hızında ilerleyebileceği, yargılanmadığı ve zorlanabileceği bir alandır. Bilsemonline, tam da bu ihtiyaca cevap verir. Çocuk, okulda yaşıtlarıyla birlikte temel konuları işlerken, Bilsemonline platformunda kendi bilişsel yaşına uygun, zorlayıcı ve merakını tetikleyen binlerce soruyla meşgul olabilir. Bu, onun zihinsel açlığını doyururken, "sıkılma" ve "farklı olma" hissinden kaynaklanan davranışsal sorunları da azaltabilir.
Sonuç: Dr. Linda Silverman'ın teorisi, bize üstün potansiyelli çocuğun karmaşık iç dünyasına bir pencere açar. Onların "farklı" davranışlarının bir problem değil, gelişimlerinin doğal bir parçası olduğunu anlamak, onlara en doğru şekilde ebeveynlik yapmamızın ilk adımıdır.
Kaynakça:
Silverman, L. K. (1997). The construct of asynchronous development. Peabody Journal of Education, 72(3-4), 36-58.
The Columbus Group. (1991). Uniquely gifted: A meeting of minds. Columbus, OH.